Pytanie: Na mocy uchwały walnego zgromadzenia został podwyższony kapitał zakładowy spółki. Nowo utworzone udziały zostały objęte w całości w zamian za wkład pieniężny przez udziałowca – podmiot angielski. W momencie podwyższenia udziałów nasza spółka była dłużnikiem względem udziałowca z tytułu dostaw materiałów. Kwoty naszych zobowiązań wobec wspólnika były wyrażone w euro. Po podjęciu uchwały o podwyższeniu kapitału została zawarta umowa potrącenia, w której strony postanawiają przeliczyć na euro wierzytelność przysługującą z tytułu podwyższenia kapitału, celem dokonania kompensaty wzajemnych wierzytelności. Czy z tytułu kompensaty powyższych wierzytelności powstałe różnice kursowe są podatkowymi różnicami kursowymi?

Odpowiedź: Tak, zapłata zobowiązania z tytułu pożyczki może wygenerować różnice kursowe uznane podatkowo.

Dodatnie i ujemne różnice kursowe powstają wtedy, gdy jednostka:

  • otrzymuje zapłatę przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej
  • dokonuje zapłaty poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej
  • otrzymuje lub nabywa środki lub wartości pieniężne w walucie obcej i ich wartość w dniu ich wpływu jest różna ( wyższa, niższa) od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni,
  • spłaca kredyt (pożyczkę) w walucie obcej ;
  • otrzymuje zwrot kredytu (pożyczki) w walucie obcej.

(art. 15a ust. 2 i 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.).

Potrącenie wierzytelności jest uznawane za zapłatę w przypadku opłacania kosztów zgodnie z art. 15a ust. 7 updop.

Potrącenie, jako forma regulowania zobowiązań, występuje w obrocie prawnym w różnych postaciach.

Rozróżnia się bowiem:

  • kompensaty (potrącenia), u których podstaw leży umowa zainteresowanych stron (kompensaty, potrącenia umowne), nie podlegają one regulacjom ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16 poz. 93 ze zm., dalej: kc), są powszechnie dopuszczalne, a umowy powinny być zgodnie z ogólnymi zasadami prawnymi dotyczącymi umów cywilnoprawnych, w szczególności z wyrażoną w kodeksie zasadą swobody umów;
  • kompensaty (potrącenia ustawowe), których podstawą są przepisy art. 498-505 Kc, dokonywane w drodze jednostronnej czynności prawnej przez jednego z wierzycieli i skuteczne o tyle tylko, o ile są zachowane przesłanki określone w tych przepisach (potrącenie ustawowe, potrącenie jednostronne, potrącenie w ścisłym tego słowa znaczeniu lub po prostu – najczęściej używane określenie – potrącenie).
  • w updop do powstania różnicy kursowej konieczne jest – u danego podatnika – po pierwsze poniesienie kosztu w walucie obcej, i dopiero – w konsekwencji późniejszych okoliczności wskazanych w przepisach – skutku w postaci różnicy kursowej.

Zapłata zobowiązania z tytułu pożyczki może wygenerować zatem różnice kursowe uznane podatkowo. Nie będą różnice podatkowo uznane te różnice kursowe, które wynikają z przeliczenia należności od wspólnika.
Załóżmy, że zobowiązanie z tytułu pożyczki wynosiło 8.000 zł, czyli 2000 euro po kursie 4,0 zł/euro, należność z tytułu podwyższenia kapitału 10.000 zł, a kurs średni NBP z dnia poprzedzającego kompensatę wynosił 4,1 zł/euro, to różnice kursowe na spłacie pożyczki wyniosą 0,1x 2.000 euro = 200 zł jako koszty uzyskania przychodów.

Podstawa prawna:

  • art. 6 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.),
  • art. 15a ust. 2 i 3, art. 15a ust 7 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.).

Podobne wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *